Generalnie odpowiedzialność zawodowa jest zbiorem sankcji zarówno majątkowych, jak i osobistych stosowanych względem pracownika z powodu niewykonania bądź nie odpowiedniego wykonania przez niego swojego obowiązku. Jest nią objęta dość duża grupa pracowników – zwłaszcza osoby, które wykonują zawód zaufania publicznego. Zalicza się do nich m.in. adwokatów, radców prawnych, notariuszy, ale również, stosunkowo od niedawna, tłumaczy przysięgłych.
Po przeprowadzeniu badań w 2004 roku odnośnie toku pracy tłumaczy przysięgłych okazało się, iż to nie tłumaczenia sądowe absorbują cały ich czas. Aż 90% zadań realizują oni dla klientów indywidualnych. Z tego właśnie powodu zrodziła się konieczność powstania zawodu (zastępując funkcję) tłumacza przysięgłego.
Definiując odpowiedzialność zawodową tłumaczy przysięgłych jako skutki prawne, jakie mogą oni ponieść za działania niezgodne z ustawą o zawodzie tłumacza przysięgłego, można powiedzieć, iż nie jest ona niczym innym, jak odpowiedzialnością dyscyplinarną. W myśl art. 24 ww. ustawy – organem, który może wszcząć postępowanie w sprawie tłumacza przysięgłego jest Komisja Odpowiedzialności Zawodowej (KOZ) na wniosek Ministra Sprawiedliwości lub wojewody.
Tylko w jakich okolicznościach takie postępowanie można wszcząć?
Oczywiście wtedy, gdy obowiązki ustawowe zostają wadliwie wykonane, a konkretnie: ze względu na niestaranność wykonywanych zadań, rozpowszechnienie przez tłumacza informacji objętych tajemnicą, a także zaniechanie doskonalenia specjalistycznych kwalifikacji. Dodatkowo tłumacze przysięgli zobligowani są do przyjmowania zleceń od sądu (prokuratury, Policji i organów administracji publicznej), chyba że zaistnieją ważne okoliczności, które spowodują ewentualną odmowę. Niedostosowanie się do tego przepisu jest kolejną przyczyną wszczynania postępowania przeciw tłumaczowi. Jakie w takim razie wyciągane są konsekwencje dla specjalistów? Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego w art. 21 uwzględnia (1) upomnienie, (2) naganę, (3) zawieszenie prawa do wykonywania zawodu oraz nawet (4) jego pozbawienie. Istnieje jednak czas, po którym kary te ulegają zatarciu – w zależności od wagi sankcji są to 2 lub 3 lata. Po upływie tego okresu tłumacz przysięgły może z powrotem cieszyć się „czystym kontem” przy wykonywaniu zawodu.
