szybkie tłumaczenia długich tekstów

Szybkie tłumaczenia długich tekstów

Jak wykonywane są szybkie tłumaczenia długich tekstów, o bardzo dużej objętości? Wszak tłumacz jest tylko człowiekiem i ma swoje ograniczenia. Wykonując tłumaczenia specjalistyczne nie jest w stanie przekładać w stałym tempie więcej niż dwie strony przeliczeniowe na godzinę. Jak to wobec tego możliwe, że tekst o objętości 200 stron jesteśmy w stanie przełożyć w kilka dni?

Czyżby tłumaczył automat?

Odpowiedź brzmi nie. Automat tego nie robi. Szybkie tłumaczenia długich tekstów należy rozdzielić pomiędzy kilku tłumaczy. Poniżej opiszemy jak wykonywać tłumaczenia ekspresowe długiego tekstu i zachować dobrą jakość przekładu.

Jeden tłumacz pisemny, czy kilku?

Kiedy zlecamy tłumaczenia pisemne, cały proces wyobrażamy sobie tak: nasz tekst trafia do jednego tłumacza, ten go przekłada, oddaje nam i gotowe. Rzeczywiście, w większości przypadków właśnie tak to wygląda, szczególnie w przypadku klientów indywidualnych. Należy jednak pamiętać, że tłumacze pracują nie tylko przy krótkich tekstach dokumentów.

Tłumaczą oni również teksty dłuższe, a czasem całe projekty, składające się z wielu różnych tekstów różnej długości. Wtedy praca jednego tłumacza może okazać się niewystarczająca – potrzebujemy kilku specjalistów. W końcu, jak już było powiedziane, ma on ograniczone możliwości czasowe i przerobowe. Jak więc rozdzielić pracę nad jednym tłumaczeniem pisemnym na kilku tłumaczy?

Szybkie tłumaczenia w zespole

Rozdzielenie jednego zamówienia na kilku tłumaczy z jednego zespołu jak najbardziej jest możliwe– właściwie tylko w taki sposób można wykonać wysokiej jakości szybkie tłumaczenia. Niezależnie od tego, czy mówimy o projekcie składającym się z kilku lub kilkunastu długich tekstów, czy też o jednym, bardzo długim tekście. Ma to swoje zalety. Przede wszystkim, o takim rozwiązaniu myśli się, kiedy zlecenie ma być zrealizowane szybko, tzw. ekspresowe tłumaczenia.

Jeden tłumacz i czas oczekiwania

Zdarzało nam się, że do naszego biura tłumaczeń zgłaszali się klienci z pokaźnymi tekstami, których przekładu potrzebowali szybkie tłumaczenia, takie „na wczoraj”. Zlecenie go jednemu tłumaczowi, nawet gdyby ten pracował dłużej niż zazwyczaj i nie robił nic poza tym tłumaczeniem, wiązałoby się z kilku lub nawet kilkunastodniowym czasem oczekiwania.

Kilku tłumaczy i czas realizacji

Jeśli realizacja potrzebna była szybciej, tekst należało rozdzielić na kilku tłumaczy. Dzięki temu tłumaczenie pisemne gotowe było w krótszym terminie. Jednocześnie, nie traciliśmy na jakości. Można sobie tylko wyobrazić, jak trudno byłoby tłumaczowi stworzyć dobry przekład, gdyby pracował nad nim dzień i noc. Wydajność pracy po jakimś czasie spada, nie uniknie tego nawet najlepszy tłumacz pisemny. Rozdzielenie pracy na kilku tłumaczy pozwala tego uniknąć, a i tak znacznie przyspieszyć realizację.

Wady rozdzielenia – tłumaczenia ekspresowe

Jak nietrudno się jednak domyślić, oprócz wspomnianych zalet, rozdzielenie tłumaczenia ekspresowego na kilku tłumaczy niesie ze sobą niebezpieczeństwa. Zdecydowanie największym z nich jest brak spójności. Co mamy na myśli? Tekst tworzony przez jednego wykwalifikowanego tłumacza musi być spójny. Po pierwsze, oznacza to, że tłumacz używa tego samego stylu w całym dokumencie.

W podobny sposób buduje zdania, używa podobnej składni. Widać, że tekst tworzony jest przez jednego autora. Po drugie, tłumacz przekłada określone terminy w określony sposób.

Spójność – szybkie tłumaczenia

Można by się w tej chwili oburzyć: ale jak to, przecież dany termin zawsze powinien mieć jedno tłumaczenie? Niestety, wcale tak nie jest. W wysoce specjalistycznych dziedzinach rzeczywiście taka sytuacja jest częstsza, ale nawet w medycynie czy technice bywa tak, że na jeden termin jest kilka określeń. Weźmy angielskie słowo „tachycardia”. Profesjonalne tłumaczenie na angielski tego słowa to zarówno „tachykardia”, jak i „częstoskurcz”. Polski „zakrzep” można oddać jako „thrombus” albo jako „blood clot”.

Kiedy tekst tłumaczy jeden tłumacz, wie on, że musi zachować spójność terminologiczną ekspresowego tłumaczenia. Dlatego na przykład decyduje się jednoznacznie na „tachykardię” i to jej używa w całym tekście. Co jednak w przypadku, gdy chcemy rozdzielić przekład na kilku tłumaczy? Wtedy o spójność dużo trudniej.

Każdy z tłumaczy ma swój indywidualny styl, który widać będzie w tekście tłumaczenia. Każdy może podejmować inne decyzje, jeśli chodzi o wybór terminologii. To może nie tylko wyglądać nieelegancko, kiedy jeden tekst okaże się zlepkiem kilku różnych. Problemem może być również sytuacja, gdy czytelnik nie zorientuje się, że dwa różne terminy oznaczają to samo. Jak temu zaradzić wykonując szybkie tłumaczenia?

Narzędzia tłumacza

szybkie tłumaczenia długich tekstów

Oczywiście, jest to problem, który udało się już rozwiązać. Poniżej przedstawimy więc kilka zasad tłumaczenia w zespole, których zachowanie pozwoli na uzyskanie wysokiej jakości spójnego tłumaczenia pisemnego nawet po jego rozdzieleniu. Aby je opisać, najpierw należałoby kilka słów powiedzieć o oprogramowaniu, na którym zazwyczaj pracują tłumacze tzw. narzędzia tłumacza. To właśnie one znacznie ułatwiają zachowanie spójności.

Zbiorczo programy te nazywa się CAT, co jest skrótem od „computer-assisted translation” lub „computer-aided translation”. Na polski tłumaczy się to tak samo – jako tłumaczenie wspomagane komputerowo. Od razu zaznaczymy, że nie chodzi o tłumaczenie maszynowe jak Google Translate. Programy CAT usprawniają proces przekładu, bazując na źródłach stworzonych przez ludzi.

Podstawowe rodzaje źródeł są dwa – pamięć tłumaczeniowa i glosariusz, czyli baza terminologiczna. W pamięci zapisują się całe zdania, w glosariuszu – same terminy. Oznacza to, że jeśli tłumacz już raz przełożył wspomniane słowo „tachycardia” jako „tachykardia” i zapisał to w glosariuszu, program zasugeruje mu, aby znów użył tego terminu, gdy słowo „tachycardia” napotka.

Zasady tłumaczenia w zespole

Jak to łączy się z rozdzieleniem tłumaczenia na kilku tłumaczy? Bardzo prosto. Mogą oni korzystać ze wspólnej bazy terminologicznej, zapewnionej przez biuro tłumaczeń lub przez Klienta. Najważniejsza zasada tłumaczenia w zespole dla tłumacza pisemnego zaangażowanego w projekt to trzymanie się glosariusza. Dzięki temu można mieć pewność, że jeden termin cały zespół przetłumaczy w ten sam sposób.

Można pójść o krok dalej i podzielić się również pamięcią. Jest to szczególnie przydatne wtedy, kiedy w dokumencie występują elementy stałe, na przykład nagłówki. Tutaj też naczelną zasadą jest dbanie o spójność oraz komunikacja w przypadku rozbieżności kontekstu. Niemniej jednak, całe zdania rzadko powtarzają, więc pamięć jest mniej ważna niż glosariusz.

Tak więc zasady tłumaczenia w zespole są zbliżone do zasad każdej innej pracy zespołowej – korzystaj z pracy innych, nie psuj jej i daj innym korzystać ze swojej.

Korekta tłumaczenia

Czy oprócz tego można zrobić coś jeszcze, aby zadbać o spójność tekstu? Oczywiście. Po jego przetłumaczeniu można zlecić korektę, czyli sczytanie całego tłumaczenia, jednej osobie. Co prawda wydłuży to czas realizacji, ale korektor na pewno usunie wszelkie nieścisłości, jeśli jakiekolwiek znajdzie. Dodatkowo można zastanowić się nad korektą native speakera, który z kolei wykona lokalizację tekstu.

Ekspresowe tłumaczenia przysięgłe

Jak widać, tłumaczenia pisemne są rozdzielane na kilku tłumaczy. Czy jest jednak sytuacja, kiedy tego zrobić nie można? Jak najbardziej. My, jako biuro tłumaczy przysięgłych, wiemy o tym doskonale. Ma ona miejsce, gdy tekst ma zostać tłumaczony przysięgle. Tłumaczenie zwykłe rządzi się swoimi prawami – można je dowolnie rozdzielać.

Ekspresowe tłumaczenie przysięgłe

Jeśli jednak zlecamy ekspresowe tłumaczenie przysięgłe jednego dokumentu, nie da się go rozdzielić na kilku tłumaczy. Tłumaczenie będzie wykonywać jeden tłumacz, ten, który następnie poświadczy je i przystawi swoją pieczątkę. To on za ten przekład bierze pełną odpowiedzialność.

Szybkie tłumaczenia

Tłumaczenie pisemne wykonywane przez kilku różnych tłumaczy jest jak najbardziej możliwe do zrealizowania. Szybkie tłumaczenia to powszechna praktyka z wypracowanymi mechanizmami. Wykorzystanie programów CAT pozwala na zachowanie spójności stylistycznej i terminologicznej, nawet jeśli tekst tłumaczą osoby o zupełnie innym piórze.

Należy jednak pamiętać, że podział nie jest możliwy w przypadku długiego dokumentu tłumaczonego przysięgle. Nie warto jednak się załamywać. Wystarczy zgłosić się do biura takiego jak nasze i zapytać o ewentualny termin realizacji. Jesteśmy w stanie dopasować się do wymagań naszych klientów tak, by dostarczyć im profesjonalne, szybkie tłumaczenia pisemne w krótkim terminie.